ملاصدرا و رياست‌هاي خيالي – مجله روز

اول ژوئن در تقويم رسمي كشورمان به عنوان “روز بزرگداشت ملاصدرا” ثبت شده است. يك فيلسوف و عارف كمياب كه بندرت آنطور كه بايد شناخته مي شود. به نظر من ، يكي از دلايل مهجوريت “صدرالدين محمد بن ابراهيم شيرازي” و محروميت عمومي از بركات آشنايي با انديشه هاي وي ، عظمت نام و شهرت وي به عنوان يك فيلسوف مي تواند تاسيس جديد مكتب و مسير هزار ساله انديشه مسلمانان. در حالي كه ما و بشريت به طور كلي بيش از هر زمان ديگري نياز داريم كه از نعمت ها و آثار مكتب خاص او بهره مند شويم ، “خرد متعالي” و دستاوردهاي او را در زندگي فعلي خود پياده كنيم.

يكي از مأموريت هاي مهم نخبگان و حكما اين است كه سعي كنند افكار خود را تا حد ممكن گسترش دهند و توضيح دهند و افكار آنها را در صحنه كنوني جامعه و سياست منعكس كنند. نظريه هاي علمي ، هرچند ناب و صرفه جويي هستند ، به درستي قابل درك نيستند تا به فرمول ها و راه حل هاي عملي تبديل نشوند و تأثيرات خود را بر زندگي انسان نشان ندهند. ظاهراً نام بردن از يك روز از سال و تخصيص بودجه و تأسيس بنيادي به نام وي همان هدف را داشته است ، اما در دستيابي به آن چندان موفق نبوده است.

خوب است بدانيد كه انديشه فلسفي ملاصدراناشي كاملاً ذهني نبود. او سعي كرد راز “خوشبختي” و سعادت بشري را پيدا كند ، كه پايه هاي نظري چنين مكتب عقلاني را بنا نهاد ، و البته بايد در همه حال تفسير و آشتي كند.

جالب است كه مرحوم صدرالمتاللهين كتاب بزرگ “حكمت متعاليه در چهار سفر ذهني” را با اين مقدمه آغاز مي كند: “بسياري هستند كه فكر مي كنند سعادت رسيدن به لذت هاي مادي و رياست هاي خيالي است ؛ اين براي يكي است كه حقيقت وجود را مي داند و به اين دانش الهي دست يافته است كه هيچ يك از خوشبختيهاي زودگذر جهان و لذتهاي ملموس و فوري آنها سعادت واقعي نيست و هيچ شادي و طراوت معنوي و فكري به همراه ندارد. خوشبختي ، پروردگار من ، اين سوicion ظن است كه درجات حواس به دست مي آيند و به قلمروهاي خيالي مي رسند …).

وي معتقد است كه سعادت هر موجودي به كمالي كه براي آن خلق شده است مي رسد و معتقد است كه كمال به معناي آفرينش انسان ، تجريد در ماديات و رسيدن به خدا و مشاهده حق تعالي است. صدرالمتالدين مي گويد: “از آنجا كه اين هدف جز با گرفتن قلب دنيا و تحصيل علوم و دانش واقعي حاصل نمي شود ، وي كتاب حكمت متعاليه را بر اساس چهار سيري كه عرفا مي گويند ، نگاشته است.”

راه حل اين است كه با كوله باري از دانش حقوق مردم و خالق در خدمت مردم ، افرادي كه مسئول خوشبختي جامعه هستند كه از طريق اولين سفرهاي خود و پس از درك اصل و معاد و معاد به خدا آمده اند ، خوشحال شوند. آنها بايد مي آمدند و لحظه اي از “سفر به سوي خلقت با حقيقت” غافل نمي شدند. ظاهراً اين در زمان ما نوعي خيال پردازي است ، اما چه كاري مي توان انجام داد؟ انسان با اميد زنده است. اين انتخاب ماست كه سرنوشت ما و كشور عزيزمان را رقم مي زند.